ΑΡΧΑΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

[Dhmellhn]

Εγκαινιάζω τις δημοσιεύσεις μου στα Νέα ΙΔΕΟ με ένα άρθρο για την Αρχαία Δημοκρατία. Συγκεκριμένα παραθέτω τις απόψεις κορυφαίων διανοητών της αρχαιότητος για το Δημοκρατικό πολίτευμα (την αρχαία άμεση δημοκρατία).

Θα ξεκινήσω με τον Ηρόδοτο, στα γραπτά του οποίου εμφανίζονται για πρώτη φορά οι όροι Ισονομία, Ισηγορία, Ισοκρατία. Εμφανίζει έναν διάλογο μεταξύ τριών Περσών του Οτάνη, του Μεγαβάζου και του Δαρείου, όπου οι τρεις τους ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με το καταλληλότερο πολίτευμα. Ο πρώτος τάσσεται υπέρ της Ισονομίας – όπως αποκαλούνταν αρχικά η Δημοκρατία - , ο δεύτερος υποστηρίζει την Ολιγαρχία και ο τρίτος, ο οποίος και υπερίσχυσε τελικά ήταν θιασώτης της Μοναρχίας. Από τα λεγόμενα των τριών συνομιλητών το εγκώμιο του Οτάνη για την Δημοκρατία είναι σύντομο σε σχέση με τις επικρίσεις που δέχεται από τους άλλους δύο. Ο Μεγάβαζος, ιδιαίτερα, χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα. Συγκεκριμένα, χαρακτηρίζει το πλήθος αλαζονικό και απαίδευτο. Πιο κάτω δηλώνει ότι η έλλειψη γνώσης που το χαρακτηρίζει σπρώχνει τις καταστάσεις στα άκρα με ασυλλόγιστη ορμή. Συνεπώς, μόνο όσοι θέλουν το κακό των Περσών θα προτιμήσουν την Δημοκρατία. Αυτό και μόνο δείχνει την αποστασιοποίηση του Ηροδότου από το συγκεκριμένο πολίτευμα.

Ο Θουκυδίδης, τώρα, στους πολιτικούς διαλόγους του εμφανίζεται και αυτός με τη σειρά του επικριτικός στο δημοκρατικό πολίτευμα. Βέβαια, δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι εξορίστηκε για περίπου είκοσι χρόνια, από το 424 έως το 404 π.χ. εξαιτίας της άλωσης της Αμφίπολης από τον Σπαρτιάτη Βρασίδα. Η εξορία του επιβλήθηκε από την Αθηναϊκή πολιτεία, χοροστατούντος του Κλέωνα του Δημαγωγού, διότι κατά την διάρκεια της πολιορκίας ήταν ο ένας από τους δύο στρατηγούς που την υπερασπίζονταν. Επομένως η κριτική του ενάντια στην Δημοκρατία οφείλεται και σε αυτό το περιστατικό που τον σημάδεψε.

Συνεχίζοντας, λοιπόν, την αναφορά μας στον Θουκυδίδη θα εστιάσουμε στο σχόλιό του σχετικά με το πολίτευμα που επικράτησε τα έτη 411 και 410 π.χ. το οποίο χαρακτηρίστηκε ως μια Μετριοπαθής Ολιγαρχία. Σύμφωνα με την γνώμη του συνετελέσθη μια πετυχημένη ανάμειξη ολιγαρχίας και δημοκρατίας και αυτό βοήθησε την Αθήνα να αναλάβει από την άσχημη κατάσταση που βρίσκονταν. Ψήφισαν, επίσης υπέρ της επιστροφής από την εξορία του Αλκιβιάδη, γεγονός που συνηγορούσε στην γενικότερη αισιοδοξία που επικρατούσε. Η λέξη κλειδί για αυτόν ήταν η εξισορρόπηση της εξουσίας μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε το μεικτό πολίτευμα.

Ερχόμαστε, τώρα, στον Σωκράτη. Υπήρξε και αυτός πολέμιος της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Το γεγονός ότι η εκλογή δια του κλήρου, δίνει το δικαίωμα σε ορισμένους να αναλαμβάνουν διάφορα πολιτειακά αξιώματα, δίχως να έχουν τα απαραίτητα προσόντα, είναι για τον Σωκράτη απαράδεκτο. Είναι της γνώμης ότι τα κατάλληλα άτομα πρέπει να βρίσκονται στις κατάλληλες θέσεις. Επίσης, εναντιώνεται στην δεσπόζουσα θέση που κατέχει το ανώτατο πολιτειακό όργανο της Αθηναϊκής πολιτείας, η Εκκλησία του Δήμου δηλαδή. Θεωρεί ότι δεν είναι δίκαιο και σωστό να συμμετέχουν ισότιμα και να ψηφίζουν ισοδύναμα όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως μορφώσεως και ικανοτήτων. Η διδασκαλία του, τέλος, επικεντρώνεται στο ζήτημα της Ηθικής, η οποία πρέπει να είναι ο κυρίαρχος στόχος της πολιτικής.

Ο Πλάτωνας από την πλευρά του δεν ενθουσιάζεται με το δημοκρατικό πολίτευμα, το οποίο και κατατάσσει στη σειρά ως το τρίτο καταλληλότερο από τα τέσσερα υπάρχοντα, εκτός της ιδανικής πολιτείας του, την οποία, φυσικά, τοποθετεί στην κορυφή των πολιτευμάτων. Να σημειώσουμε, βέβαια, εδώ πως και ο ίδιος, όπως και ο Θουκυδίδης, έχει τον προσωπικό του λόγο να επιτεθεί στην Δημοκρατία. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την θανάτωση με κώνειο του αγαπημένου δασκάλου του Σωκράτη. Πιστεύει, λοιπόν, ότι σε ένα τέτοιο πολίτευμα υπερισχύουν οι φτωχοί, οι οποίοι εκτοπίζουν τους πλουσίους. Οι πολίτες επιδεικνύουν μια πρωτοφανή ανεκτικότητα σε βαθμό αδιαφορίας για το παρελθόν των πολιτικών, εάν ήταν ενάρετοι δηλαδή ή όχι. Ακόμη στηλιτεύει το γεγονός ότι κυκλοφορούν ελεύθερα άτομα τα οποία έχουν εξοριστεί ή και έχουν καταδικαστεί σε θάνατο για αξιόποινες πράξεις. Συμφωνεί, επίσης, με τον δάσκαλό του τον Σωκράτη στην αδικία που οδηγεί η ισότητα μεταξύ των ικανών και εχόντων μια ιδιαίτερη παιδεία και αυτών που έχουν περιορισμένες ικανότητες. Η κριτική του, γενικά, είναι αρκούντως χιουμοριστική για την Δημοκρατία, την οποία θεωρεί ως μια ευχάριστη μορφή αναρχίας. Κατά τη γνώμη του περιλαμβάνει όλα τα είδη των πολιτευμάτων, λόγω της δυνατότητας του καθένα να ζει όπως θέλει. Την παρομοιάζει, εύστοχα, με ένα παντοπωλείο πολιτικών ιδεών.

Τελειώνοντας, θα παραθέσουμε και την άποψη του ιδρυτή των Πολιτικών Επιστημών, του Αριστοτέλη. Η κατάταξη που επιφυλάσσει για την Δημοκρατία είναι στα χείριστα πολιτεύματα. Αρχικά κάνει την διάκριση μεταξύ των ορθών πολιτευμάτων και αυτών που χαρακτηρίζονται ως παρεκβάσεις. Στα ορθά συγκαταλέγονται η Βασιλεία, η Αριστοκρατία και η πολιτεία. Στους αντίποδες αυτών βρίσκονται η Τυραννία, η Ολιγαρχία και η Δημοκρατία. Ο λόγος του παίρνει σαφέστατα αρνητική θέση, συμφωνώντας έτσι με την άποψη του Πλάτωνος, εστιάζοντας στην δυνατότητα που παρέχεται στους φτωχούς, στα πλαίσια του δημοκρατικού πολιτεύματος, να ασκούν οι ίδιοι στην ουσία την εξουσία. Αυτό συμβαίνει γιατί με βάση την ισοδυναμία των ψήφων υπερισχύουν πάντα οι φτωχοί, απλούστατα, διότι είναι πολύ περισσότεροι των ευγενών. Αυτή η δυσαναλογία εκπροσώπησης των κοινωνικών τάξεων, ως αποτέλεσμα της ισότητας μεταξύ των πολιτών στην Εκκλησία του Δήμου, σε συνδυασμό με τον υπαρκτό κίνδυνο να οδηγηθεί η πόλη στο χείλος του γκρεμού, λόγω εσφαλμένων αποφάσεων από ένα φανατισμένο και συχνά καθοδηγούμενο από επιδέξιους λαοπλάνους ρήτορες πλήθος, ώθησε τον Αριστοτέλη στη γνωστή ρητορική του εναντίον της Δημοκρατίας.

Ο μεγάλος φιλόσοφος, όμως, εκτός της κριτικής του στο δημοκρατικό πολίτευμα, όπως και στα άλλα άλλωστε, είχε ετοιμάσει με την σειρά του ένα σχέδιο για την ιδανική, κατά την άποψή του, πολιτεία. Θεμέλιος λίθος στην πολιτεία του Αριστοτέλη ήταν η αυτάρκεια. Αυτή συνίστατο σε ένα καθορισμένο αριθμό πολιτών, ούτε λίγοι, ούτε υπερβολικά πολλοί. Θα υπήρχε κατανομή των εργασιών σύμφωνα με την τάξη που θα ανήκε ο καθένας. Σε αυτή την πολιτεία η πολιτική και ο πόλεμος θα ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ελευθέρων. Επίσης, τα ανώτερα πολιτειακά αξιώματα θα τα αναλάμβανε αποκλειστικά η πλούσια αριστοκρατία. Η εκλογή, όμως, όπως και η λογοδοσία των ευγενών θα γίνονταν από τον ίδιο το λαό. Βλέπουμε, έτσι, ότι ήταν υποστηρικτής ενός μεικτού πολιτεύματος, όπως και ο Θουκυδίδης, το οποίο, ενδεχομένως, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα μετριοπαθές ολιγαρχικό πολίτευμα με δημοκρατικά στοιχεία.

[ArELa]

Eπιτέλους μας ήρθες!

Και μας ήρθες δυνατά και ΑΞΙΑ εμπλουτίζοντας θαυμάσια το νέο μας τόπο!

Να'σαι καλά Δημήτριε, πολύτιμέ μας φίλε.
Τα ΙΔΕΟ σίγουρα δε θα'χαν τη διαχρονική αλλά και επιμορφωτική αξία που εσύ τους προσδίδεις!

[Fountikos_Xasistas]

Θα συμφωνήσω απόλυτα με τον φίλο μου Μητς, πως η "Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία" δεν ήταν τόσο Δημοκρατία (ούτε και τόσο παν-Ελληνική).

Γιατί πως γίνεται σε ένα πολίτευμα που αποκαλούμε Δημο-κρατία, να έχει δικαίψμα ψήφου μόνο το ...ένα έκτο του Δήμου; Τόσοι περίπου ήταν οι Αθηναίοι άνδρες, με δυο γονείς Αθηναίους, κατάλληλης ηλικίας, και με πλήρη πολιτικά δικαιώματα

[Clash]

Θα συμπληρώσω, ωστόσο, ότι τόσο ο Πλάτωνας, όσο και ο Αριστοτέλης προτίμησαν να παραμείνουν σε πόλη με δημοκρατικό καθεστώς. Ειδικά ο πρώτος είχε άσχημες εμπειρίες από τα τυραννικά καθεστώτα, αφού μέχρι και ως δούλο τον είχε πουλήσει ο Διονύσιος των Συρακουσών. Ο δε Αριστοτέλης αν και ήταν δάσκαλος του Αλεξάνδρου, αν και ήταν από τα Στάγειρα της Μακεδονίας, εντούτοις γιατί δεν προτίμησε να περάσει τον βίο του στη βασιλική αυλή ή, στη γενέτειρα του; Ετσι λοιπόν παρέμεινε στην Αθήνα που μπορεί να είχε το «χείριστο πολίτευμα», αλλά είχε και την ελευθερία λόγου χωρίς να κινδυνεύει να χάσει το κεφάλι του από τυχόν τερτίπια του «άριστου» βασιλέα ή, του εκάστοτε τύραννου. Γνώριζε, άλλωστε, από πρώτο χέρι την περιπετειούλα του δασκάλου του, του Πλάτωνα, ο οποίος μπορεί να έκανε «χιουμοριστική» κριτική, αλλά ως σοφός που ήτανε προτιμούσε να βρίσκεται με τους «ανάρχες», παρά να σπάει βράχους σε κανένα λατομείο.

Οσον αφορά το Θουκυδίδη δεν είναι επικριτικός εναντίον της δημοκρατίας, αλλά εναντίον των δημαγωγών. Αυτός, άλλωστε, έχει σώσει τον Επιτάφιο του Περικλή, που αποτελεί έναν ύμνο στην δημοκρατία και στο μεγαλείο της αρχαίας Αθήνας.

Ο δε Ηρόδοτος απλά μεταφέρει έναν διάλογο του Δαρείου με τον Μεγαβάζο και αυτό δεν τον κάνει επικριτή της δημοκρατίας. Ισα – ίσα δείχνει ότι οι Πέρσες και μάλιστα, ποιοι Πέρσες, ένας βασιλιάς και ένας σατράπης μιλούσαν εναντίον του δημοκρατικού πολιτεύματος. Τι πιο λογικό άλλωστε. Ο ίδιος, άλλωστε, ο Ηρόδοτος είχε κυνηγηθεί από το ολιγαρχικό καθεστώς της πατρίδας του και για αυτό είχε καταφύγει στην δημοκρατική Αθήνα, όπου συνδέθηκε με τον ηγέτη των δημοκρατικών τον Περικλή.

Τέλος για το δημοκρατικό πολίτευμα των Αθηνών. Το κάθε πράγμα πρέπει να το κρίνουμε με τα δεδομένα και τις συνθήκες της εποχής του, όχι με αυτά των δικών μας καιρών. Σύμφωνοι υπήρχαν δούλοι, υπήρχαν μέτοικοι, οι γυναίκες δεν είχαν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες κ.ο.κ Αν , όμως, δούμε ποιες δυνατότητες είχε ένας Αθηναίος πολίτης και ποιες ένας σημερινός υπήκοος δημοκρατικού κράτους, τότε η ζυγαριά γέρνει μονόπαντα.

[Lionheart]

Eγώ δε μπορώ να πω ότι ξέρω πολλά επί του θέματος, ωστόσο θέλω να πω κάτι και να μάθω επίσης.
Λέτε ότι μόνο το 1/6 του λαού είχε δικαίωμα ψήφου... Μήπως τα υπόλοιπα 5/6 απλά δεν ήταν δημότες; ;)
Δηλαδή, η δημοκρατία υπήρχε απλά η έννοια της λέξης "Δημότης" άλλαζε έτσι ώστε κάποιοι να μην έχουν δικαιώματα...

[Fountikos_Xasistas]

Squall, σκέψου ότι τότε το φορτίο του Σπαρτιατικού αποκλεισμού της Αθήνας, το πλήρωναν και οι Αθηναίοι μιγάδες, και οι μη Αθηναίοι εντός των τοιχών, και όλες οι γυναίκες, και το σύνολο των δούλων (2/3 του ολικού πληθυσμού). Όλοι αυτοί λοιπόν υπέφεραν όσο οι υπόλοιποι, ίσως και περισσότερο, και δεν είχαν δικαίωμα ψήφου - δηλ. δικαίωμα συμμετοχής στις αποφάσεις περί του κοινού μέλλοντος. Ακούγεται αυτό σωστό ή όχι;

[Lionheart]

Ναι δίκιο έχεις, απλά και πάλι δεν ανοίκαν στον Δήμο.
Δεν λέω ότι υπήρχε δημοκρατία με τη σημερινή έννοια (έννοια όχι ύπαρξη ;) ) αλλά ότι εμείς καταδικάζουμε την τότε έννοιά της. Βλέπεις, ήταν ένα είδος ρατσισμού. (όσο μπορώ να το καταλάβω εγώ τουλάχιστον)

[Dhmellhn]

Βασικά το άρθρο σκοπεύει να καταδείξει στο πως επικρίνουν το Δημοκρατικό Πολίτευμα οι αρχαίοι διανοητές. Ασφαλώς αι Αθήναι των 5ου και 4ου π.Χ αιώνων δεν εφήρμοζαν το πολίτευμα για όλους τους κατοίκους της Αττικής. Οι Μέτοικοι πλήρωναν το Μετοίκιον και δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, όπως και οι Δούλοι, αλλά και οι Γυναίκες. Κάθε εποχή όμως εξετάζεται με βάση τα δεδομένα της και όχι με βάση την σύγχρονη οπτική. Επί παραδείγματι η Δουλεία εκείνη την εποχή εθεωρείτο παγκοσμίως αποδεκτή και ήτο θεσμοθετημένη.

Η αλήθεια όμως ήταν ότι η πόλις των Αθηνών εφήρμοζε ένα δουλοκτητικό σύστημα όχι τόσο καταπιεστικό, αν αναλογιστεί κανείς τη νομοθεσία για την κακοποίηση των δούλων, τους απελεύθερους (πρώην δούλοι που είχαν αποκτήσει την ελευθερία τους και δραστηριοποιούνταν ως Μέτοικοι) και την αστυνομία που αποτελείτο από αυτούς. Έτσι, δεν υπήρξε ούτε μία εξέγερση των δούλων ενάντια στο Αθηναϊκό κράτος.

Από την άλλη έχουμε μία άνευ όρων καταπίεση προς τους συμμάχους των Αθηνών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος Αθηναίων-Μηλίων, τον οποίο χρησιμοποιούν κατά κόρον, αν και περισσότερο άκομψα αι ΗΠΑ. Η ουσία πάντως είναι ότι οι μεγαλύτεροι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι επικρίνουν την Δημοκρατία -όπως και την τυραννία- για τις αδυναμίες της, προκρίνοντας το μεικτό πολίτευμα.

[Yperboreios]

Η Δημοκρατία ειναι ο χειρότερος φασισμός.Όταν βάζεις τους πολλούς να ψηφίσουν για πολιτικά θέματα μονο κακό κάνεις στην χώρα σου.Ειναι σαν να κάνεις πολιτικούς τους πολλούς αλλα η πολιτική ειναι μία επιστήμη και επιστήμονες δεν ειναι οι πολλοί αλλα οι λίγοι,ευτηχώς ή δυστηχώς.

[Fountikos_Xasistas]

Η Δημοκρατία ειναι ο χειρότερος φασισμός.

Όταν ο λαος δεν αποφασίζει και δεν θέλει να αποφασίζει, ναι δεν έχουμε πια Δημοκρατία.
Ούτε είναι ο λαός στο σύνολό του ηλίθιος. 'Ετσι έχει καταλήξει, ύστερα από συντονισμένες προσπάθειες αποχαύνωσης, προερχόμενες από τους αιρετούς του άρχοντες. Ναι, η Δημοκρατία νοσεί - αλλά "φασισμός" δεν είναι.

[ArELa]

Aν και επιμένω ότι στο σημερινό "Δημοκρατικό" μας πολίτευμα επικρατεί ένας ιδιάζων νοητικός φασισμός που κάνει τους χουντικούς αγγελάκια, θα ομολογήσω ότι είναι απ'τις ελάχιστες φορές που συμφωνώ κατά βάση με το Ρεμπεσκέ. Δημοκρατία- Δήμος-κρατώ = επικρατεί ο λαός.

[Yperboreios]

Ούτε είναι ο λαός στο σύνολό του ηλίθιος.

Δεν ειναι ηλίθιος ο λαός αλλα ούτε και έξυπνος.

[Lionheart]

Ο Λαός είναι ηλίθιος.
Είναι το σοφό: Τα πλήθη πείθονται εύκολα.
Μάλλον καλύτερα θα λέγαμε ότι χειραγωγείτε εύκολα.

[Fountikos_Xasistas]

Ο Λαός είναι ηλίθιος.
Είναι το σοφό: Τα πλήθη πείθονται εύκολα.
Μάλλον καλύτερα θα λέγαμε ότι χειραγωγείται εύκολα.

Γιατί είναι ο λαός στο σύνολο ηλίθιος σ' αυτές τις εποχές/b]?

Γιατί τον κρατούν έτσι. Με την διαφήμιση, τα ΜΜΕ, την υπερκατανάλωση. Λαός αδρανής σημαίνει ευεκμετάλλευτος.

Οι αρχαίοι Αθηναίοι - καλή ώρα. Πως φτάσαμε στην Δημοκρατία; Εκείνες οι μάζες ήταν ομοίως ηλίθιες;

Το ξαναλέω. Ο λαός δεν είναι συλλήβδην ηλίθιος. Τον συντηρούν έτσι.

[ArELa]

Γιατί τον κρατούν έτσι. Με την διαφήμιση, τα ΜΜΕ, την υπερκατανάλωση. Λαός αδρανής σημαίνει ευεκμετάλλευτος.

Γιατί "μασάει" και ενδίδει και αφήνει να τον κρατούν έτσι?
Μάλλον γιατί τω όντι είναι ηλίθιος...

Συγνώμη, δε συνηθίζω να εκφράζομαι έτσι, αλλά έχω αρχίσει και χάνω το μέτρο της ψύχραιμης οπτικής εδώ. Κουβαλάω μέσα μου πολλή οργή βλέποντας τα πράγματα να βαίνουν απ'το χειρότερο στο κολαστήριο και να μην αντιδρά ΚΑΝΕΝΑΣ σ'αυτόν τον τόπο!

[Fountikos_Xasistas]

Γιατί "μασάει" και ενδίδει και αφήνει να τον κρατούν έτσι?
Μάλλον γιατί τω όντι είναι ηλίθιος...

Μα είναι ήδη σε καταστολή, δεν μπορεί να αντιληφθεί - και αν αυτό τύχει κάποιες φορές, δεν επιθυμεί ν' αλλάξει τίποτα. Σε τέτοια αποχαύνωση έχουμε περιέλθει.

να μην αντιδρά ΚΑΝΕΝΑΣ σ'αυτόν τον τόπο!

Υπάρχουν άνθρωποι που αντιδρούν. Αλλά δεν έχουν φωνή στα ΜΜΕ για να ακουστούν, ούτε καμμία πολιτική δύναμη για να προβληθούν. Και όσο δεν κάνουμε και εμείς κάτι, γινόμαστε τμήματα ενός φαύλου κύκλου.

[ArELa]

Μα είναι ήδη σε καταστολή, δεν μπορεί να αντιληφθεί - και αν αυτό τύχει κάποιες φορές, δεν επιθυμεί ν' αλλάξει τίποτα. Σε τέτοια αποχαύνωση έχουμε περιέλθει.

Άρα ηλίθιοι!

Με πιάνει κρίση ταυτότητας τώρα. Τι σόι ξανθιά είμαι εγώ που δεν "καταστέλλομαι"? Μπας και δεν είμαι ηλίθια? Αν το υποψιαστώ, θα πεθάνω!

[Aiolos]

Κατ΄αρχάς, χαίρετε και καλήν αρχήν εις τον νέον διαδικτυακόν χώρον.
Κατά δεύτερον, διαφωνώ ότι η δημοκρατία είναι φασιστική ή φασίζουσα. Η δημοκρατία κατά την γνώμιν μου διακρίνεται διά την υποκρισίαν της. Παλαιότερα παρέθεσα τις θανατικές ποινές, εξορίες και απαγορεύσεις που υπέστησαν όλα τα μεγάλα ονόματα, όλοι οι φιλόσοφοι, ποιητές, καλλιτέχνες, επιστήμονες της τότε εποχής.
Θεωρώ, βάσει των ιστορικών στοιχείων, ότι εις την δημοκρατίαν είσαι ελεύθερος να μιλάς δι' αυτήν, όχι κατά αυτής ή γενικώς δια κάτι που δεν την συμφέρει. Με άλλα λόγια, είσαι ελεύθερος να κάνεις ό,τι θέλεις, στο κελί σου.
Έχει ανακυρήξει τη θεωρία της ισότητος. Μεγά λάθος και κάτι το οποίο έρχεται σε ρίξη με τους φιλόσοφους της αρχαίας αλλά και ελληνιστικής περιόδου. Η ισότης, εξισώνει κάποια ανόμοια, αφύσικα και ανήθικα πράματα. Όπως ο ηθικός και ο ανήθικος, ο φυσιολογικός και ο αφύσικος, ο εργατικός και ο τεμπέλης, ο μορφωμένος και ο βλαξ ή ο αμόρφωτος αν προτιμάτε. Όλοι αυτοί μεταξύ των, χαίρουν ίδιας εκτιμήσεως και ίδιων πολιτικών δικαιωμάτων επί δημοκρατίας. Αυτό απορρίπτει μηχανικώς τη Δικαιοσύνη. Διότι, δεν είναι δίκαιον κάτι τέτοιο.
Επίσης, δεν δυνάμεθα να θαυμάζουμε και να ομιλούμε περί φιλοσόφων όταν όλοι ή οι εννέα στους δέκα έχουν καταδικάσει αυτό το πολίτευμα ως υποκριτικόν, άδικον και τα συναφή.
Πώς θα δώσεις τα ηνία της πολιτικής εις έναν άνθρωπον που δεν γιγνώσκει περί πολιτικής; Θα σε οδηγήσει εις την καταστροφήν. Δύναται ο λαός να γνωρίζει; Μελέτησε πολιτική φιλοσοφία; Ή την ιστορίαν της πολιτικής; Ο λαός έχει άλλες υποχρεώσεις, είναι ικανότατος εις άλλους τομείς.
Αν ήτο ικανός εις την πολιτικήν, δεν θα είμασταν εις αυτή την κατάστασιν. Και γενικώς, πάντοτε ήτο αυτή η κατάστασις επί Δημοκρατίας, απλώς τώρα πια επικρατεί πλήρης παρακμή και ανηθικότης.
Όσο για τους δούλους δεν θα μιλήσω, με κάλυψε ο φίλτατος Δημήτριος.

Σημειωτέον, τα σκληρότερα μέτρα επιβλήθηκαν επί Δημοκρατίας, όπως η θανατική ποινή και η εξορία λόγω πολιτικών συμφερόντων. Δεν είμαι υποστηρικτής της Τυραννίας βεβαίως, το επισημαίνω προς αποφυγίν παρεξηγήσεων.
Θεωρώ ως το πιο πλήρες, δίκαιον και οργανωμένον πολίτευμα το Σπαρτιατικόν, το οποίο προκαλούσε θαυμασμό και σεβασμό εις την πλειοψηφίαν των φιλοσόφων αλλά και των πολιτικών.
Είμαι κατά της Δημοκρατίας επειδή χρησιμοποιεί τον λαόν διά το συμφέρον της, επειδή τον εκμεταλλεύεται μέσω των δημαγωγών που τον εντυπωσιάζουν. Το λέει και η λέξις: Αυτός που προσφέρει αγωγίν εις τον Δήμον... τι είδους αγωγίν προσφέρουν, είναι έτερον θέμα.

Ερωτήσεις:

Μπορεί ένα άτομο που κατευθύνει μίαν κυβέρνησιν να είναι πρακτικώς υπεύθυνο διά πράξεις των οποίων η προετοιμασία και η εκτέλεσις υπακούουν εις την θέλησιν και εις τις απαιτήσεις της πλειοψηφίας;
Το κρίτηριο του πολιτικού είναι η τέχνη της πειθούς εις τον ίδιον βαθμόν με την πολιτικήν οξυδέρκειαν να διαμορφώνει μεγάλες πολιτικές αποφάσεις; Θα 'ναι απόδειξις της ανικανότητος ενός πολιτικού, αν δεν καταφέρει να κερδίσει υπέρ μιας ιδέας την υποστήριξιν της πλειοψηφίας ενός συρφετού που έχει συγκεντρωθεί υπό συνθήκες λιγότερο ή περισσότερο υγιείς;
Υπάρχει έστω και μια φορά το παράδειγμα ενός πλήθους που να έχει κατανοήσει μιαν ιδέαν και να την έχει παραδεχθεί πριν δει την επιτυχίαν της;
Μήπως κάθε πράξις των μεγαλοφυών ανθρώπων του κόσμου δεν αποτελεί μια διαμαρτυρίαν της μεγαλοφυϊας ενάντια στη νωθρότητα της μάζας;
Τι πρέπει να κάνει ένας πολιτικός που δεν κατάφερε με τις κολακείες να πετύχει την έγκρισιν του πλήθους διά τις πράξεις του;
Πρέπει να πληρώσει το πλήθος;
Κάθε αληθινός ηγέτης δεν πρέπει να αρνείται να κατέβει κατ' αυτόν τον τρόπον εις το επίπεδο του πολιτικού απατεώνα;
Και αντιστρόφως, κάθε απατεώνας δεν πρέπει να αισθάνεται ότι είναι φτιαγμένος διά να πολιτευθεί, αφού την τελικήν ευθύνην δεν θα την έχει ποτέ αυτός αλλά μια απροσδιόριστη ομάς;
Η κοινοβουλευτική μας αρχή της πλειοψηφίας δεν οδηγεί εις την καταστροφήν κάθε έννοιας ηγεσίας;
Είναι δυνατόν να πιστεύουμε ακόμη ότι η ανθρώπινη πρόοδος μπορεί να βγει από το μυαλό της πλειοψηφίας κι όχι απ' το μυαλό των ολίγων πνευματικών μυαλών;
Ή μήπως περιμένει κανείς ότι το μέλλον θα μπορέσει να κάνει και χωρίς αυτή την προϋπόθεσιν του ανθρώπινου πολιτισμού;
Αντιθέτως αυτή δεν φαίνεται σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ;
Όταν η κοινοβουλευτική αρχή του πλειοψηφικού συστήματος απορρίπτει την εξουσίαν του ενός και αντικαθιστά τον ηγέτη με τον αριθμόν και τη μάζα, πηγαίνει ενάντια εις την βασικήν αριστοκρατικήν αντίληψιν της Φύσεως.

Απαντήσεις:

Όπως ακριβώς ο αληθινός ηγέτης θα αποσυρθεί από κάθε πολιτική δραστηριότητα που δεν συνίσταται πρωταρχικώς εις την δημιουργικήν δράσιν και δουλειά, αλλά εις τα παζαρέματα και εις τους χειρισμούς διά την επιδοκιμασίαν της πλειοψηφίας, έτσι και αυτή η δραστηριότης θα ταιριάξει εις τους μικρόψυχους και ακολούθως θα τους προσελκύσει.
Όσο πιο μικρός εις το πνεύμα και εις την ικανότητα είναι κάποιος από αυτούς τους σημερινούς βυρσοδέψες, όσο πιο καθαρή η κρίσις του τον κάνει να συνειδητοποιήσει διά την πραγματικά αξιοθρήνητην μορφήν του, τόσο περισσότερο θα εξυμνεί ένα πολιτικό σύστημα που δεν απαιτεί από αυτόν τη δύναμιν και την ευφυϊαν ενός γίγαντα, αλλά βολεύεται και με την πανουργίαν ενός κοινοτάρχη, προτιμώντας εις την πραγματικότητα αυτή τη μορφή σοφίας από εκείνη του Περικλέους. Ένας τέτοιος δεν χρειάζεται να βασανίζεται διά την ευθύνην των πράξεών του. Είναι απαλλαγμένος εντελώς από τέτοιες ανησυχίες, διατί γνωρίζει πολύ καλά, ότι όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της "πολιτικής" τσαπατσουλιάς του, το τέλος του θα είναι από καιρό γραμμένο εις τα άστρα: θα 'ρθει μια μέρα που θα δώσει την θέσιν του σ' ένα άλλο εξίσου σπουδαίο μυαλό, διατί είναι ένα από τα χαρακτηριστικά αυτού του ξεπεσμένου συστήματος ότι ο αριθμός των μεγάλων πολιτικών αυξάνεται όσο το παράστημα του ατόμου μειώνεται. Όσο αυξάνεται η εξάρτησις από τις κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, τόσο το παράστημα αυτό θα μειώνεται, αφού από τη μια μεριά τα μεγάλα μυαλά θα αρνούνται να γίνουν μαθητευόμενοι ακόλουθοι αυτών των άθλιων και ανίκανων φλύαρων, κι απ' την άλλη πάλι οι εκπρόσωποι της πλειοψηφίας, δεν μισούν τίποτε πιο πολύ από έναν ανώτερον άνθρωπον.
Μια κυβέρνησις μετριοτήτων φροντίζει πάντα να έχει ως ηγέτη κάποιον που η πνευματική του στάθμη δεν είναι ανώτερη απ' τη δική τους. Καθένας τους έχει έτσι την ικανοποίησιν ότι μπορεί από καιρό σε καιρό να δείχνει τη λάμψη του εγκεφάλου του και προ πάντων να μπει: αφού η κουτσή Μαρία μπορεί να είναι το αφεντικό, διατί να μην γίνω κι εγώ μια μέρα;
Όμως σε τελικήν ανάλυσιν αυτή η θαυμάσια δημοκρατία μας, σχετίζεται με ένα φαινόμενο που στις μέρες μας έχει εξαπλωθεί σε σκανδαλώδη βαθμό: είναι η ανανδρία των περισσοτέρων από τους υποτιθέμενους "ηγέτες" μας. Τι τύχη να μπορούν να κρυφθούν κάτω από τα φουστάνια της αποκαλούμενης πλειοψηφίας σε όλες τις αληθινά σημαντικές αποφάσεις!
Ρίξε μια ματιά σ' αυτούς τους λωποδύτες της πολιτικής. Με πόση αγωνία εκλιπαρούν διά την έγκρισιν της πλειοψηφίας, κάθε φορά που θα πάρουν μιαν απόφασιν, ώστε ν' αποκτήσουν έτσι τους αναγκαίους "συνένοχους" και να μπορέσουν να αποποιηθούν οιαδήποτε ευθύνη. Τούτος είναι ο κύριος λόγος διά τον οποίον αυτή η μορφή πολιτικής δράσεως είναι πάντοτε αποκρουστική και μισητή σε κάθε άνθρωπο που είναι τίμιος εις την ψυχήν και ως εκ τούτου τολμηρός. Αντιθέτως προσελκύει όλους τους ταπεινούς χαρακτήρες, αφού όποιος είναι απρόθυμος να πάρει επάνω του την ευθύνην διά τις πράξεις του, αλλά αναζητά ασπίδα, είναι ένας δειλός παλιάνθρωπος. Όταν οι ηγέτες ενός έθνους είναι τέτοια ταπεινά πλάσματα τα αποτελέσματα σύντομα θα είναι αξιοθρήνητα. Ένα τέτοιο έθνος θα είναι ανίκανο να συγκεντρώσει το κουράγιο για οιαδήποτε αποφασιστική πράξιν, θα προτιμήσει να υποστεί κάθε ατίμωσιν, ακόμα και την πιο ταπεινωτικήν, παρά να πάρει μιαν απόφασιν. Διατί ουδείς υπάρχει που να είναι πρόθυμος να διακινδυνεύσει τον εαυτόν του και το κεφάλι του διά την εφαρμογήν μιας δυναμικής λύσεως.
Διατί ένα πράγμα που δεν πρέπει να ξεχνάμε: Η πλειοψηφία δεν μπορεί ν' αντικαταστήσει το άτομο. Αντιπροσωπεύει όχι μονάχα την ηλιθιότητα αλλά και την δειλίαν. Όσο εκατό άδεια κεφάλια δεν αξίζουν όσο ένα σοφό μυαλό, άλλο τόσο εκατό δειλοί δεν μπορούν ποτέ να πάρουν μιαν ηρωϊκήν απόφασιν.

Και εν τέλει, ας απολαύσουμε τον Μέγα Ηράκλειτον φίλοι μου, που με δικαιώνει με λακωνικόν τρόπον αλλά πλήρη νοήματος: Είς εμοί μύριοι, εάν άριστος ή = Δι' εμένα ο ένας ισοδυναμεί με χιλιάδες, αν είναι άριστος.

Έρρωσθε, Αίολος.

[Τάλως]

ΣΑΦΕΣΤΑΤΟΣ ο Αίολος!!!

θα συμφωνισω....

[Τάλως]

Ο Θουκυδίδης, τώρα, στους πολιτικούς διαλόγους του εμφανίζεται και αυτός με τη σειρά του επικριτικός στο δημοκρατικό πολίτευμα. Βέβαια, δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι εξορίστηκε για περίπου είκοσι χρόνια, από το 424 έως το 404 π.χ. εξαιτίας της άλωσης της Αμφίπολης από τον Σπαρτιάτη Βρασίδα. Η εξορία του επιβλήθηκε από την Αθηναϊκή πολιτεία, χοροστατούντος του Κλέωνα του Δημαγωγού, διότι κατά την διάρκεια της πολιορκίας ήταν ο ένας από τους δύο στρατηγούς που την υπερασπίζονταν. Επομένως η κριτική του ενάντια στην Δημοκρατία οφείλεται και σε αυτό το περιστατικό που τον σημάδεψε.

Συνεχίζοντας, λοιπόν, την αναφορά μας στον Θουκυδίδη θα εστιάσουμε στο σχόλιό του σχετικά με το πολίτευμα που επικράτησε τα έτη 411 και 410 π.χ. το οποίο χαρακτηρίστηκε ως μια Μετριοπαθής Ολιγαρχία. Σύμφωνα με την γνώμη του συνετελέσθη μια πετυχημένη ανάμειξη ολιγαρχίας και δημοκρατίας και αυτό βοήθησε την Αθήνα να αναλάβει από την άσχημη κατάσταση που βρίσκονταν. Ψήφισαν, επίσης υπέρ της επιστροφής από την εξορία του Αλκιβιάδη, γεγονός που συνηγορούσε στην γενικότερη αισιοδοξία που επικρατούσε. Η λέξη κλειδί για αυτόν ήταν η εξισορρόπηση της εξουσίας μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε το μεικτό πολίτευμα.

το οτι ειχε επιρεαστει απο την ολιγαρχια εχει να κανει απο το ποτε πρωτο εκφραστικε εναντιον της δημοκρατιας...και εχω την αισθηση οτι ηταν πριν εξοριστει(αρα αυτο δεν ειναι αλωθι της γνωμης του...ο ανθρωπος ηξερε τι ελεγε..οπως και οι αλλοι)


κατα τη γνωμη μου δημοκρατια ποτε δεν υπηρξε καθως ποτε δεν ψηφισε αντικειμενικα ο λαος...
αυτο θα ισχυε μονο αν δεν ειχαμε ριτορες-λαοπλανους.
αν πχ ειχαμε μια σελιδα χαρτι που ελεγε το ποιόν του καθε πολιτικου-ποιος ειναι-τι εχει κανει-τι εκανε σε παλαιοτερες θητειες(αν ειχε θητευσει).και ο λαος αποφασιζε χωρις πλανη και προσωπικο συμφερον(ρουσφετι )
τοτε εχεις δημοκτρατεια

αρα το μονο που ειχαμε παντα ηταν το πολιτευμα της ρητορο-λαοπλανο-κρατειας η κατι τετοιο...
δεν εχουν και αδικο που βαλουν τη δημοκρατια...και βεβαια οταν ελεγαν ποιο ειναι το ιδανικο πολιτευμα εννοουσαν για το καλο του συνολου...
για εκεινους πιστευω οτι θα διαλεγαν για να ζησουν στην αριστοκρατεια...που ειναι και το ποιο λογικο μια και ποιο ευκολα δοκιμαζεται και κανει λαθος ο λαος απο την αριστοκρατεια..

για μενα στην πραγματικοτητα δεν υπαρχει 1 ιδανικο πολιτευμα..ολλα καλα ειναι απλα για να φερουν προοδο πρεπει να τα χρειαζεται πραγματικα ο χωρα αυτη... εχει δηλαδη να κανει με το τι ειδους πολιτες(αντιληψεις τροπος ζωης κτλ κτλ) εχουμε να κανουμε...(φερνεις το αντιθετο πολιτευμα και ετσι κρατας το μετρο)

δεν ειναι δυνατον..και ειναι πραγματικα απαραδεκτο σε μια κοινωνια που δεν εχουν μοχθησει ολλοι το ιδιο να εχουν ολλοι ιδια δικαιωμωτα...πως ο αποφοιτος δημοτικου και καποιος απιστευτα μορφωμενος ανθρωπος να εχουν δικαιωμα στο εκλεγεσθαι?? και οι 2 ειναι δυνατον να κανουν καλο η κακο στην κοινωνια μονο που ο αμοφρωτος ειχει ποιο πολλες πιθανοτητες στο να σφαλει...


βασικα ο μονος τροπος να παει καλα ενα πολιτευμα ειναι να απαρνηθει ο κοσμος και οι κυβενρωντες το πρωσωπικο συμφερον..πραγμα δυσκολο εως ακατορθωτο

αρα....μηπως τελικα ειναι θεμα παιδιας,μορφωσης,σωστης ανατροφης? και εκει ειναι που ειπα οτι ισως με τα σημερινα δεδομενα ειναι ποιο καλη η αριστοκρατεια.λογο μορφωσης...
αλλα...
και εκει υπαρχει το ιδιωτικο συμφερον....

μηπως τελικα η αναζητηση για το ιδανικο πολιτευμα ειναι ενας φαυλος κυκλος?

[an3mos]

όσον αφορά την δημοκρατία θα συμφωνήσω με τον αίολο.
θα διαφωνήσω όμως μαζί του για το σπαρτιατικο πολίτευμα γιατί αν και συμμερίζομαι μερικές από τις θέσεις του σπαρτιατικού πολιτεύματος το βρίσκω υπερβολικά αυστηρό.
ωστόσο πιστεύω ότι κάποιο είδος μοναρχίας θα ήταν καλύτερα καθώς ο λαός παρασύρεται εύκολα οδηγώντας το έθνος σε ολέθριες αποφάσεις ενώ ο ένας έχει μικρότερο ποσοστό αποτυχίας σύμφωνα με τα μαθηματικά και την φιλοσοφία.

[Divine Sinner]

ο μοναρχης ειναι γιος του προηγουμενου μοναρχη. οποτε μπορει να εχει τρομερο ποσοστο αποτυχιας.
πολοι αξιοι ηγετες βγαλαν αναξια παιδια.
Αρκει κανεις να δει την δυναστεια των Αντωνινων.
Τον μαρκο αυρηλιο διαδεχθηκε ο κομοδος. το ακρως αντιθετο του.

[an3mos]

δε μίλησα για διαδοχή.
διαφωνώ όπως και εσυ για την διαδοχή.θα εκλέγεται αλλιώς.

[Τάλως]

Εγω θα επιμεινω στην αριστοκρατεια οπου θα κυβερνουν οι "αριστοι" δηλαδη μια ομαδα μορφωμενων(κατα βαση μια και εκει θα υπαρχει το ρουσφετι) ετσι ωστε αποφευγεις τα πολλα λαθη του ενος(μοναρχια) και τα λαθη των πολλων(δημοκρατεια)....

θα δημοσιευσω ενα κειμενο περι αριστοκρατειας που εχω βρει στο νετ... υπονομη μονο γιατι δεν ειμαι καλος στο "κλικ-κλικ" και αργω....

[an3mos]

ίσως έχεις δίκαιο...
πάντως είπα ένα είδος μοναρχίας δεν είπα μοναρχία...
έχω ένα είδος πολιτεύματος/μοναρχίας στο μυαλό μου αλλά θα το αναλύσω άλλη στιγμή.
ένα είναι σίγουρο για μένα.
η σημερινή κυβέρνηση και το σημερινό πολίτευμα είναι επιζήμια για την χώρα, κατά την άποψη μου πάντα...
συμφωνείτε;