Το φαινόμενο της κοινωνικής απόδειξης

[AnonymosEreynhths]

ΤΟ ΟΤΙ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΑΤΟΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΜΙΑ ΑΝΟΗΣΙΑ ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ (ΡΟΛΦ ΝΤΟΜΠΕΛΛΙ)

Πηγαίνετε σε μια συναυλία. Στη γωνία του δρόμου πέφτετε πάνω σε μια ομάδα ατόμων που κοιτάζουν τον ουρανό. Χωρίς να σκεφτείτε, σηκώνετε το κεφάλι. Γιατί; Λόγω του φαινομένου που ονομάζουμε κοινωνική απόδειξη. Στη μέση του κονσέρτου, σ’ ένα κομμάτι που ο σολίστας εκτελεί με μπρίο, κάποιος μέσα στο κοινό αρχίζει να χειροκροτεί και, ένα δευτερόλεπτο αργότερα, όλη η αίθουσα κάνει το ίδιο. Το ίδιο κι εσείς. Γιατί; Πάλι η κοινωνική απόδειξη. Μετά τo κονσέρτο πηγαίνετε στο βεστιάριο για να πάρετε το παλτό σας. Παρατηρείτε ότι τα άτομα που στέκονται μπροστά σας στην ουρά αφήνουν νομίσματα σ’ ένα πιάτο, ενώ το βεστιάριο περιλαμβάνεται στην τιμή του εισιτηρίου. Τι κάνετε; Αφήνετε κι εσείς πουρμπουάρ. Λόγω της κοινωνικής απόδειξης (που αποκαλείται ενίοτε πνεύμα κοπαδιού, αγελαίο ένστικτο ή, γενικότερα,κομφορμισμός), συμπεριφέρομαι όπως οι άλλοι. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερα άτομα επιδοκιμάζουν μια ιδέα, τόσο καλύτερη είναι αυτή η ιδέα- πράγμα, φυσικά, παράλογο.

Πίσω από τις κερδοσκοπικές φούσκες και τις κινήσεις χρηματιστηριακού πανικού κρύβεται η κοινωνική απόδειξη. Τη βλέπουμε επί τω έργω στον κόσμο της μόδας, στις τεχνικές μάνατζμεντ, στα χόμπι, στις δίαιτες, στις θρησκευτικές πεποιθήσεις κτλ. Η κοινωνική απόδειξη μπορεί να παραλύσει ολόκληρους πολιτισμούς- σκεφτείτε, παραδείγματος χάρη, τις ομαδικές αυτοκτονίες που οργανώνουν ορισμένες αιρέσεις.

Το πείραμα που έκανε για πρώτη φορά ο ψυχολόγος Σόλομον Ας, το 1950, αποδεικνύει πόσο η κοινωνική πίεση μπορεί να διαστρεβλώσει τη σωστή κρίση.

Ο ερευνητής δείχνει γραμμές διαφορετικού μήκους σ’ έναν εθελοντή που πρέπει κάθε φορά να δηλώνει αν η γραμμή είναι μακρύτερη, κοντύτερη ή ίση με μια γραμμή αναφοράς. Όταν ο εθελοντής είναι μόνος του στον χώρο εκτιμά σωστά το μήκος των γραμμών που του δείχνουν- η άσκηση είναι πραγματικά εύκολη. Έπειτα ο ερευνητής φέρνει άλλα εφτά άτομα στον ίδιο χώρο — τους «συνενόχους» του, αλλά ο εθελοντής δεν το ξέρει. Οι νεοφερμένοι, ο ένας μετά τον άλλο, δίνουν λανθασμένη απάντηση δηλώνοντας ότι η εν λόγω γραμμή είναι πιο κοντή, ενώ είναι ολοφάνερα πιο μακριά από τη γραμμή αναφοράς. Ύστερα έρχεται η σειρά του εθελοντή να απαντήσει. Στο 30% των περιπτώσεων δίνει την ίδια λάθος απάντηση με τους προηγούμενους, από καθαρή κοινωνική πίεση.

Γιατί; Διότι αυτή η συμπεριφορά αποδείχτηκε αποτελεσματική στρατηγική επιβίωσης κατά την εξέλιξη. Ας υποθέσουμε ότι ζείτε 50.000 χρόνια πριν και ότι περπατάτε στη σαβάνα με τους κυνηγούς συντρόφους σας και, ξαφνικά, εκείνοι το βάζουν στα πόδια. Τι κάνετε; Στέκεστε ακίνητος ξύνοντας το πιγούνι και αναρωτιέστε αν αυτό που βλέπετε είναι πράγματι λιοντάρι ή κάποιο ακίνδυνο ζώο που μοιάζει με λιοντάρι; Όχι βέβαια! Εξαφανίζεστε κι εσείς γρήγορα. Μπορείτε να σκεφτείτε αργότερα, όταν θα είστε ασφαλής. Εκείνος που συμπεριφέρθηκε διαφορετικά στη σαβάνα του Σερενγκέτι δεν επέζησε για να μεταβιβάσει τα γονίδιά του στους απογόνους του. Αυτός ο τύπος συμπεριφοράς είναι τόσο ριζωμένος μέσα μας, που εξακολουθούμε να τον χρησιμοποιούμε, ενώ δε μας προσφέρει πια κανένα πλεονέκτημα επιβίωσης. Το μόνο παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ όπου η κοινωνική απόδειξη είναι χρήσιμη είναι να έχετε εισιτήρια για ένα ποδοσφαιρικό ματς σε μια ξένη πόλη και να μην ξέρετε πού βρίσκεται το στάδιο – στην περίπτωση αυτή είναι μάλλον λογικό να ακολουθήσετε τα άτομα που μοιάζουν με φιλάθλους.

Οι κωμωδίες καταστάσεων και τα τοκ σόου χρησιμοποιούν την κοινωνική απόδειξη μεταδίδοντας σε καίριες στιγμές ηχογραφημένα γέλια για να προκαλέσουν το γέλιο των τηλεθεατών. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα κοινωνικής απόδειξης είναι χωρίς αμφιβολία ο λόγος του Γιόζεφ Γκέμπελς στις 18 Φεβρουάριου του 1943 με τίτλο «Θέλετε τον ολοκληρωτικό πόλεμο;». (Στο YouTube υπάρχει βίντεο αυτής της ομιλίας.) Αν είχε θέσει την ερώτηση σε κάθε άτομο ξεχωριστά και ανωνύμως, κανένα δε θα είχε απαντήσει καταφατικά στη θεοπάλαβη πρότασή του.

Η διαφήμιση εκμεταλλεύεται συστηματικά την αδυναμία μας να υποκύπτουμε στην πίεση της κοινωνικής απόδειξης. Είναι μάλιστα πιο αποτελεσματική όταν υπάρχει πληθώρα προϊόντων τα χαρακτηριστικά των οποίων δεν έχουν ευδιάκριτες διαφορές μεταξύ τους (για παράδειγμα, όταν πρέπει να διαλέξετε ανάμεσα σε διάφορες μάρκες αυτοκινήτων, απορρυπαντικών, καλλυντικών που, τελικά είναι ισάξια) και όπου εμφανίζονται άνθρωποι “όπως εσείς κι εγώ”. Γι’ αυτό δε θα δείτε ποτέ στην τηλεόραση μια Αφρικανή νοικοκυρά να επαινεί ένα προϊόν καθαρισμού.

Να είστε δύσπιστοι όταν μια επιχείρηση διατείνεται ότι το προϊόν της είναι “πρώτο σε πωλήσεις” . Παράλογο επιχείρημα, διότι δε σημαίνει ότι είναι καλύτερο μόνο και μόνο επειδή πουλιέται πολύ. Όπως έλεγε ο συγγραφέας Σόμερσετ Μομ, το ότι πενήντα εκατομμύρια άτομα υποστηρίζουν μια ανοησία αυτό δε σημαίνει ότι είναι αλήθεια.

Η τέχνη της καθαρής σκέψης
ΡΟΛΦ ΝΤΟΜΠΕΛΛΙ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Πηγη: http://www.lecturesbureau.gr/1/if-milli ... olish-998/

[doctormarkon]

Ψυχολογία των μαζών λέγεται επίσης.

Υπάρχει και το γνωστό αναρχικό σύνθημα στους τοίχους
"τρισεκατομμύρια μύγες δεν μπορεί να κάνουν λάθος Φάε κι εσύ σκατά"
Εκεί αναφέρεται

Ο πλέον βιρτουόζος της τέχνης αυτής ήταν ο Χίτλερ και κανείς δεν τον ξεπέρασε που σημαίνει ότι διέθετε ιδιαίτερες γνώσεις στον τομέα αυτό όπως και στην παραψυχολογία, υποβολή κλπ.
Ένας Εβραίος που βρέθηκε τυχαία σε μία συγκέντρωση έπιασε τον εαυτό του να φωνάζει με όλη του τη δύναμη Θάνατος στους Εβραίους.

Μεγάλο κεφάλαιο αυτό αλλά κανείς δε μιλάει σχετικά.
Γιατί χειραγώγηση δεν είναι μόνο με μορφή προπαγάνδας και μίας διάλεξης λεκτικής αλλά σχετίζεται κατά κανόνα με μη λεκτικό κώδικα και με μακροχρόνια καθημερινή επανάληψη κινήσεων και πρακτικών.
Στο βαθμό που στηρίζεται σε κάποιο λεκτικό κώδικα είναι σε μορφή μικρών προτάσεων επαναλαμβανόμενων. Όπως "Μα αφού δεν παράγουμε τίποτα!!!!!"....Γελοίες προτάσεις στερεοτυπικές που δυστυχώς δεν σηκώνουν κουβέντα ή αντίλογο.....Γιατί ο αντίλογος θα έχει αποδείξεις πίνακες στατιστικές. Ενώ μία στερεοτυπική φράση όσο γελοία και αν είναι όταν επαναλλαμβάνεται συνεχώς γίνεται πιστευτό όσο γελοία και αν είναι.

Συνεχής επανάληψη σε συνδυασμό με δόμηση χώρου και χρόνου χωρίς λεκτικό κώδικα.


Δουλέυεις χρόνια και όλοι το ξέρουν.
Παίρνεις μία άδεια ή έχεις απογευματινή βάρδεια. Και έτσι παρουσιάζεσαι επί δύο συνεχείς εβδομάδες στη λαϊκή.
Τότε θα ακούσεις κάποιους να λένε "απολύθηκε" ή "τον (την) σχολάσανε". Θα φτάσει και στα αυτιά σου ότι απολύθηκες από τη δουλειά. Γιατί? Γιατί η παρουσία ενός ατόμου σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο σημαίνει κάτι εντελώς ασχετο με την παρουσία την ίδια και την ιδιότητα ή χρήση του χώρου.

Τι σχέση έχει ο χώρος της "λαϊκής", η παρουσία ενός ανθρώπου εκεί ξαφνικά, με την απόλυση.
Όποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται.
Έτσι οι απολυμένοι ντρέπονται να κυκλοφορήσουν πρωινές ώρες και να πάνε σε σημεία όπου θα συναντήσουν κάποιο γνωστό.
Όσοι βρίσκονται εκεί (π.χ στη λαϊκή) επειδή έχουν άδεια ή άλλη βάρδεια δεν τους νοιάζει αλλά κάποτε ακούν να τους ρωτάνε αν απολύθηκαν.

Η λαϊκή ήταν ένα παράδειγμα.
Όμως η παρουσία και μόνο σε κάποιο χώρο και σε συγκεκριμένο χρόνο μεταδίδει μηνύματα.
Γενικά όλοι αφήνουμε πίσω μας ένα "σάλιο" σαν το σαλιγκάρι που δημιουργεί ένα είδος ταυτότητας.
Κάποιοι νοιάζονται πολύ για το σάλιο αυτό και το καλλιεργούν ποικιλοτρόπως.

Δεν έχετε ακούσει τη φράση "Σε αυτό το μέρος πάει ...καλός κόσμος"?
Και μάπα να είναι το μέρος η φήμη ότι μαζεύει "καλό κόσμο" δίνει πελατεία.
Το τι σημαίνει καλός κόσμος είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο.

Ουρές.
Τυχαίνει να έχω αλλεργία.
Αλλά αν κάνουν 10 μια ουρά θα μαζευτούν 100.
Η ουρά είναι ότι χειρότερο αλλά τι κάνει κάποιους όταν βλέπουν ουρά να στήνονται κι εκείνοι.
Ο Χατζηιωάννου στην Ευριπίδου (Στο ύψος Αγίου Μάρκου) μοίραζε σοκοφρέτες.
Κάποιοι στην αρχή στήθηκαν στην ουρά.
Μέσα σε μία ώρα η ουρά είχε φθάσει ως την Αθηνάς.
Οι τελευταίοι που στήθηκαν δεν ήξεραν τίποτα για τις σοκοφρέτες.
Είδαν ουρά και στήθηκαν.
Περνάω από κει και ρώτησα. Ο τελευταίος μου είπε δεν ξέρω περιμένω να δω ..... κάτι μοιράζουν

Τέλος αυτό έχει εφαρμογή σε κάτι που λέω κατά καιρούς.
Όποιος κόπανος και να είναι πάνω εξαρτάται από τη συναίνεση της μάζας πόσο βαθειά θα βάλει το μαχαίρι.
Και ΝΑΙ ακόμα και ΕΝΑΣ μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Συνταγές σε συτό δεν υπάρχουν.
Γιατι δεν θα αλλάξεις τον κόσμο με ένα Φου ούτε με μαγικό ραβδί.
Απλώς μπορείς να αλλάξεις το περιβάλλον σου.
Να ακολουθήσουν και άλλοι.
Να επηρεάσεις καταστάσεις.
Δεν υπάρχουν σωτήρες.
Δεν υπάρχουν ούτε τύραννοι.
Οι μάζες δημιουργούν σωτήρες, τυράννους ή ακόμα και 2 σε 1

[doctormarkon]

Συνδέεται αυτό με το σύνδρομο του σωτήρα χαρισματικού ηγέτη κατά Weber που εμπνεει τις μάζες.

Υπάρχει και το σύνδρομο του ΤΥΡΑΝΝΟΥ και θα φτιάξω νέο τόπικ.
Συνδρομο του ΤΥΡΑΝΝΟΥ.
Φόβος στην εξουσία.
Όσο πιο αυθαίρετη τόσο καλύτερα.
Το άτομο αισθάνεται αδύναμο σαν σκουληκάκι μπροστά στην υπερτατη εξουσία.
Ανα πάσα στιγμή φοβάται ότι θα τον πατήσει η εξουσία και θα του βγάλει τα σωθικά.
Μεγαλοποίηση της εξουσίας Γιγάντωση και αυτό είναι κάτι που καλλιεργείται ποικιλοτρόπως και πάλι με μη λεκτικό κώδικα ή πλάγιο λεκτικό κώδικα.

Να θυμίσω την σπονδυλωτή ελληνική ταινία με τον "Μεγάλο"........... ο "μεγάλος" που σφάζει στο γόνατο σαν αρνιά όσους του αντιστέκονται. Τελικά ήταν ένα καημένο ανθρωπάκι.



Γι αυτό. Προσοχή στις προκαταλήψεις!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

[ArELa]

Το εναρκτήριο άρθρο είναι από τα καλύτερα που έχω διαβάσει φέτος.

[doctormarkon]

Κι εμένα μου άρεσε πολύ

Υπάρχει με παρόμοιο θέμα και σε βίντεο.
Κατά καιρούς γίνονται κοινωνικά πειράματα και η συναίνεση του λαού για το πόσο βαθειά θα μπει το μαχαίρι γίνεται το πρωταρχικό μέλημα της εξουσίας.

Ο πανεπόπτης οφθαλμός δεν είναι ανάγκη να βλέπει εσένα προσωπικά ή εμένα πότε κατουράμε ή τι ψωνίζουμε.
Όταν μελετάει τη συνολική κίνηση του πληθυσμού και πιάνει το σφυγμό της μάζας με σκοπό να την κατευθύνει είναι κάτι πολύ χειρότερο.
Αυτό μπορεί να το κάνει μέσω δημοσκοπήσεων ή ακόμα και μέσω φάτσα μπουκ, μέσω σχολίων σε μπλογκς, μέσω ερευνών συμπεριλαμβανομένων και των ερευνών αγοράς.


Γι αυτό και μια κίνηση αντίστασης είναι να μην πηγαίνεις με το.....κοπάδι.
Να μην κάνεις ότι κάνει "όλος ο κόσμος".